Αργυροπελεκάνος – Pelecanus crispus

Ο αργυροπελεκάνος είναι ένα από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος είδη πουλιών στον κόσμο, με ύψος που φτάνει το 1,20 μ., με άνοιγμα φτερών έως 3,20 μ. και βάρος από 6 έως 12 κιλά. Το χρώμα του φτερώματός του είναι σταχτί, το ράμφος του φέρει διαστελλόμενο σάκο κίτρινου χρώματος στο κάτω μέρος (λαρυγγοθύλακας), και τα δάχτυλά του είναι συνενωμένα μεταξύ τους με μεμβράνη. Κατά την διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου το χρώμα του σάκου τους γίνεται σκούρο πορτοκαλί. Έχει συνολικό πληθυσμό από 10.400-13.900[1], σε 19 αποικίες από την Ελλάδα μέχρι την Κίνα. Στην Ελλάδα, αργυροπελεκάνοι φωλιάζουν στη Μικρή Πρέσπα, στη λίμνη της Καστοριάς, στον Αμβρακικό κόλπο , στη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου και στη λίμνη Κερκίνη.

Ο αργυροπελεκάνος είναι πουλί που τρέφεται με ψάρια, αλλά δεν ανταγωνίζεται τους ψαράδες γιατί η τροφή του αποτελείται κυρίως από ψάρια που αφθονούν και έχουν μικρή εμπορική αξία και από άρρωστα ή και νεκρά ψάρια που τα πιάνει πολύ εύκολα. Συνήθως ψαρεύει στις λιμνοθάλασσες, αλλά και στις εκβολές, στα ποτάμια, στα έλη με καλαμώνες, στις τεχνητές λίμνες και στη θάλασσα. Οι ημερήσιες απαιτήσεις του για τροφή είναι 900-1200 γρ. Χτίζει τη φωλιά του με χόρτα και κλαδιά σε απομονωμένες νησίδες και σε δύσβατους καλαμιώνες. Εκεί, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής (Ιανουάριος-Ιούλιος), γεννά συνήθως δύο αβγά (σπανίως τρία), τα οποία επωάζει για 30 μέρες, καλύπτοντάς τα με τη νηκτική μεμβράνη των ποδιών τους. Επειδή η επώαση γίνεται με το πέλμα των ποδιών τους, με την παραμικρή ενόχληση από τον άνθρωπο, προσπαθώντας να πετάξουν μακριά, οι αργυροπελεκάνοι, όντας ένα μεγαλόσωμο και βαρύ πουλί, συνθλίβουν τα αυγά τους, ενώ αρκετοί αργυροπελεκάνοι δεν επιστρέφουν καν στη φωλιά τους. Ο κίνδυνος παραμένει ο ίδιος ακόμα και αν έχουν ήδη εκκολαφθεί οι νεοσσοί, οι οποίοι, έως και την ηλικία των δυόμισι μηνών, εξαρτώνται απόλυτα από τους γονείς τους. Και οι δύο γονείς ταΐζουν τα μικρά τους, σε βάρδιες, μ’ ένα πολύ χαρακτηριστικό τρόπο: ο νεοσσός βουτά με λαιμαργία το κεφάλι του στο ράμφος του γονέα και τρώει τη μισοχωνεμένη τροφή (ψάρια) κατευθείαν απ’ το σάκο. Μέχρι τα μέσα Αυγούστου δύνανται να πετάξουν σχεδόν όλοι οι νεοσσοί, οι οποίοι ακολουθούν τους ενήλικες στις τοπικές μετακινήσεις.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ:
Θεωρείται ένα από τα σπανιότερα είδη πουλιών και προστατεύεται από διεθνείς συνθήκες όπως η Συμφωνία για τη Διατήρηση των Αφρικανο-Ευρασιατικών Αποδημητικών Υδρόβιων πτηνών (AEWA) και από την ελληνική νομοθεσία, η οποία απαγορεύει το κυνήγι του και την ενόχλησή του στους τόπους αναπαραγωγής του. Περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409 (περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών) της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2009/147/ΕΚ. Σύμφωνα με τον κατάλογο ερυθρών δεδομένων της IUCN, η κατάσταση διατήρησής του σε παγκόσμιο επίπεδο το χαρακτηρίζει ως ένα σχεδόν απειλούμενο είδος(NT:Near Threatened).

ΑΠΕΙΛΕΣ:
Η ανθρώπινη όχληση στις αποικίες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου είναι η κυριότερη απειλή για τον αργυροπελεκάνο στην Ελλάδα. Το παράνομο κυνήγι και οι συγκρούσεις με ηλεκτροφόρα καλώδια αποτελούν επίσης σημαντικούς ανθρωπογενείς παράγοντες στη θνησιμότητα των πελεκάνων, ιδιαίτερα κατά τη μεταναστευτική περίοδο.

Οι αργυροπελεκάνοι, για να συνεχίσουν να φωλιάζουν στις λιμνοθάλασσες, χρειάζονται μια πηγή άφθονης τροφής. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιαστεί επανειλημμένα φαινόμενα συρρίκνωσης των υγροτοπικών εκτάσεων και μείωσης των ψαριών στις λιμνοθάλασσες. Οι αλλοιώσεις αυτές, που σχετίζονται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις γύρω περιοχές, δεν απειλούν μόνο τους αργυροπελεκάνους, αλλά και την ιχθυοπανίδα καθώς και τις ανθρώπινες δραστηριότητες που ζουν από αυτήν. Επιπλέον, η εγκατάσταση ολοένα και περισσότερων ανεμογεννητριών πάνω σε κορυφογραμμές αποτελεί δυνητική απειλή και για τον αργυροπελεκάνο, όπως και για όλα τα μεγαλόσωμα πτηνά, με την ιδιαιτερότητα ότι οι αργυροπελεκάνοι πραγματοποιούν σε τακτική βάση μεγάλες διαδρομές, καθώς πετάνε μεταξύ διαφόρων υγροτόπων κατά την αναπαραγωγική περίοδο προκειμένου να καλύψουν τις αυξημένες τροφικές τους ανάγκες.

ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΟΧΟΥ:
Οι επαγγελματίες αλιείς των λιμνοθαλασσών της Λευκάδας, απλοί πολίτες, σύλλογοι προστασίας του περιβάλλοντος στην περιοχή ενδιαφέροντος.