Βαλκανόσαυρα του Ιονίου – Podarcis ionicus

Στην Ελλάδα κατανέμεται στην Ήπειρο και τη Στερεά Ελλάδα (δυτικά της οροσειράς της Πίνδου), στην Πελοπόννησο, στα νησιά Κέρκυρα, Κεφαλονιά, Λευκάδα, Ιθάκη και Ζάκυνθο και στη νησίδα Άρπυια Στροφάδων. Σύμφωνα με μοριακές αναλύσεις, οι πληθυσμοί της ομαδοποιούνται γενετικά σε πέντε, γεωγραφικά απομονωμένες, ομάδες. Πρόσφατα περιγράφτηκε ως ξεχωριστό είδος με αναγωγή του πρώην υποείδους Podarcis tauricus ionicus. Μήκος σώματος που μπορεί να ξεπερνά τα οκτώ εκατοστά, ενώ η ουρά είναι διπλάσια. Έχει φαρδύ, καλοσχηματισμένο κεφάλι, με πριονωτό κολάρο λαιμού. Η ράχη έχει έντονο ανοικτό πράσινο χρωματισμό με δύο μη καλοσχηματισμένες ρίγες από μαύρα στίγματα, που μπορεί να απουσιάζουν τελείως στα θηλυκά. Έχει υπόλευκη, κίτρινη ή ακόμα και πορτοκαλί κοιλιά, ουρά και πόδια καστανά, ενώ τα πλευρά είναι συχνά πρασινωπά με σκουρόχρωμες \κηλίδες και καστανές πιτσιλιές. Ο πράσινος χρωματισμός παρουσιάζει εποχικότητα και γίνεται καστανοκίτρινος το καλοκαίρι και λαδί το φθινόπωρο.

Προτιμά ηλιόλουστες ανοικτές εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση και θέσεις με θάμνους, καθώς και ελαιώνες, καλλιέργειες, κήπους, φράκτες, όχθες ρυακιών και αμμώδεις θέσεις κοντά στην ακτή. Ημερόβια, ευκίνητη, εδαφόβια σαύρα, με μειωμένες αναρριχητικές ικανότητες. Είναι δραστήρια από τα τέλη Φεβρουαρίου μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου και αναπαράγεται κυρίως Απρίλιο με Μάιο. Τα θηλυκά γεννούν δύο φορές ετησίως 2-10 αυγά (εννέα εβδομάδες επώαση). Τρέφεται με Ασπόνδυλα, κυρίως kολεόπτερα και aράχνες. Στη νησίδα Άρπυια Στροφάδων έχει καταγραφεί έντονος φυλετικός διμορφισμός στο μέγεθος.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ:
Αναγνωρίστηκε ως είδος πρόσφατα, συνεπώς δεν έχει καθεστώς προστασίας. Ως υποείδος της Βαλκανόσαυρας (Podarcis tauricus) όμως, περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα ΙΙ και IV της Σύμβασης της Βέρνης και της Οδηγίας των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ αντίστοιχα, προστατεύεται εθνικά (Π.Δ.67/1981) και χαρακτηρίζεται ως Μειωμένου Ενδιαφέροντος (LC) από την IUCN (2020) και το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2009). Ικανοποιητικοί πληθυσμοί, κάποιοι βρίσκονται σε προστατευόμενες περιοχές.

ΑΠΕΙΛΕΣ:
Υπόκειται στις γενικότερες απειλές που ισχύον για τα ερπετά, όπως η υποβάθμιση του ενδιαιτήματος από ανθρωπογενείς παρεμβάσεις (εντατικές καλλιέργειες), η απώλεια οικοτόπων λόγω φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες) και η παράνομη συλλογή ατόμων για εμπόριο (ως κατοικίδιο).

ΟΜΑΔΕΣ ΣΤΟΧΟΥ:
Κοινοί πολίτες, φυσιοδίφες, κτηνοτρόφοι, γεωργοί και γενικότερα ομάδες ατόμων που έρχονται συχνά σε επαφή με το χερσαίο περιβάλλον της περιοχής.